Utohwa wa Utoto Unauzwa: Jinsi Utamaduni, Dini, na Ufisadi Vinavyoendeleza Ulawiti wa Watoto Nchini Kenya

Siwezi kuamini kiasi cha uchafu kilicho mitandaoni siku hizi. Watoto wanawekwa wazi kwa wanyanyasaji wakiwa na umri mdogo sana, na mtandao pamoja na maendeleo ya kiteknolojia yanayokwenda kwa kasi yamewapa wanyanyasaji hawa fursa ya kustawi kwa njia ambazo hazijawahi kushuhudiwa. Tabia ya kutisha ya baadhi ya watu wazima Wakenya kwa watoto mtandaoni si ya kushtua tu—ni ya kusikitisha na ya kuchukiza.

Fikiria unyama wa wanaume watu wazima wanaotoa maoni ya kihuni kwenye machapisho ya watoto mitandaoni bila aibu. Wengine wanakiri waziwazi kwamba wako tayari kwenda jela na kutoka wakiwa wazee, mradi tu watimize tamaa zao potovu kwa mtoto. Wanaambiana kwa kujificha nyuma ya majina bandia, wakisema kwamba mvuto wao kwa watoto ni wa kawaida na kwamba kukosa kujizuia kunawapa msamaha. Lakini huyu ni mtoto—mwanadamu asiyeweza kutoa ridhaa kwa ufahamu. Ujeuri na unyama huu unatia kichefuchefu.

Lakini pia ni lazima tujiulize—ni nani aliyefikiria kuwa ni busara kumpa mtoto mdogo simu janja na fursa ya kutumia mitandao ya kijamii bila uangalizi? Madhara yako wazi. Msichana mdogo, anayejifunza kuelewa utambulisho wake wakati wa balehe, anatumbukizwa kwenye ulimwengu wa mtandao bila usimamizi, mahali ambapo wanyanyasaji wamejificha, wakiwa na maarifa ya teknolojia na nia ovu. Hii si hofu isiyo na msingi—ni ukweli: baadhi ya wanyanyasaji hawa wanaweza kuingia kwenye kamera ya mtoto, kufuatilia mienendo yao kupitia vifaa mbalimbali, na kuwaangalia hata wakiwa chumbani kwao.

Tunapokaribisha teknolojia mpya, hatari hizi zinahitaji mazungumzo ya kina na ya haraka. Jamii yetu inashindwa kutimiza jukumu lake la msingi la kuwalinda watoto na kuwalea katika mazingira ya upendo, usalama, na utulivu. Lakini si kila mtoto hupata malezi kama haya. Vipi kuhusu mayatima? Wale ambao hawakuwa na sauti wakati kifo kilipochukua wazazi wao na kuwaacha kwenye dunia baridi, isiyo na huruma? Ni nani anayewalinda watoto hawa wakati wanyanyasaji wanajitokeza wakiwa wamevaa sura za walezi?

Ni lazima tuzungumze kwa uwazi na ukweli kuhusu kundi fulani la wanaume watu wazima—wale wanaoamini kwamba ni sawa kuwadhulumu watoto. Mvuto wao kwa watoto si hisia zisizoeleweka—ni uamuzi wa makusudi wenye madhara ya maisha kwa mwathirika. Maisha ya mtoto hubadilishwa milele, utu wao huchukuliwa, na maisha yao ya baadaye huchafuka kwa mshtuko wa kiakili. Kila mara ninapoona wanaume wazima wakijaribu kuhalalisha unyama huu, tumbo langu hukasirika. Hata hivyo, tunapaswa kuelewa kwa nini simulizi hili linaendelea. Kwa nini kuna uhalalishaji mkubwa wa ulawiti wa watoto nchini Kenya?

Uhalalishaji wa Polepole wa Ulawiti wa Watoto Nchini Kenya

Jamii ya Kenya imejenga, kwa kujua au kutojua, uvumilivu wa kutisha kwa dhuluma za kingono dhidi ya watoto. Hii si idhini ya moja kwa moja—ni hali ya kutisha zaidi. Ni ya kimfumo, kiutamaduni, na imehalalishwa kupitia kimya, maneno ya kupooza, na usaliti wa taasisi.

Mbinu za Kitamaduni za Kukandamiza Ukweli

Utamaduni wa aibu katika familia: Kuna mazungumzo ambayo nimekuwa nikitamani kufanya na kina mama, hasa wale wanaolea mabinti. Familia nyingi huzima kesi za dhuluma za kingono kwa juhudi za "kulinda jina la familia". Kimya hiki kilicholazimishwa huzalisha hali ya kutowajibika. Wanaofanya uhalifu—ambao mara nyingi ni jamaa wa karibu—hufanya uovu kwa ujasiri, wakijua kuwa watalindwa na familia hiyo hiyo ya mtoto waliyetenda naye kosa. Wengine ni walezi wanaoishi nyumbani, wengine ni binamu waliotoka kijijini kwa imani ya kifamilia. Wengine ni wajomba waliokabidhiwa ulezi kwa kukosekana kwa wazazi. Mara nyingi, unyanyasaji huu huchochewa na ukaribu na upatikanaji wa moja kwa moja.

Ninajua kisa cha kweli—mwanaume mmoja aliyemsubiri msichana yatima hadi pale mama yake mlezi alipopotea, ndipo akaanza kumdhulumu kingono. Alikuwa amemjua mtoto huyo tangu akiwa na miaka miwili. Ni msichana pekee anajua unyanyasaji huo uliendelea kwa muda gani. Aliambiwa akae kimya, na alivumilia mateso kwa zaidi ya mwaka kabla ukweli haujafichuka. Mwanaume huyo? Alikuwa jamaa wa mbali wa babu wa msichana huyo. Hakushtakiwa kamwe. Babu yake alisisitiza kuwa ni "suala la kifamilia." Mnyanyasaji huyo huyo alikuwa amewahi kuwadhulumu wasichana wengine awali. Leo hii, yuko huru. Cha kusikitisha zaidi, babu huyo alimlaumu mtoto, akisema "alipenda" na "alifurahia."

Mantiki hii potovu haipo tu katika familia maskini. Hata miongoni mwa tabaka la juu—wanaoishi kwenye miji ya kifahari na kuendesha magari ya bei ghali—hadithi hizi zipo. Ubakaji wa kifamilia na ulawiti wa watoto hujitokeza katika tabaka zote za kijamii. Wanawake wengine sasa huchagua kulea watoto wao peke yao, wakiogopa kuwaacha hata na waume zao wenyewe. Bila shaka, si wanaume wote ni wanyanyasaji. Wengi wangekasirika kufananishwa nao. Lakini basi, wanafanya nini kukomesha? Kimya ni ushirika. Maneno bila vitendo ni hewa tupu.

Kenya bado imezembea sana katika kutunga na kutekeleza sheria kali dhidi ya ulawiti wa watoto. Mbona wabunge wetu wa kiume, wengi wao wakiwa baba wa mabinti, wako kimya? Je, thamani ya maisha ya mtoto inategemea hadhi ya kijamii? Nani atawatetea wasio na sauti?

Matumizi ya maneno ya kupooza: Maneno kama "bibi mtoto" au "ndoa ya kulazimishwa" hupunguza uzito wa kile ambacho kimsingi ni ubakaji. Vyombo vyetu vya habari pia vina hatia—vikiepuka kuwakera wakosaji, mara nyingi hubadilisha maovu kuwa "masuala ya kifamilia" au "desturi za kitamaduni." Ndoa za utotoni zinaendelea kutokea, hata katika jamii za Kiislamu ambapo sheria ya dini inasisitiza ridhaa ya msichana kabla ya ndoa. Lakini bado, baadhi ya baba, wakiwa na tamaa ya mahari, huwatoa binti zao kana kwamba ni mali ya kuuzwa, wakiwafunga midomo kwa mikataba.

Usaliti wa dini na mila: Katika jamii nyingi, viongozi wa dini na wazee wa mila hutafuta suluhu za nje ya mahakama kwa kesi za dhuluma. Hii hupunguza uhalifu mkubwa kuwa "mabishano ya kifamilia." Viongozi wa kiroho wa aina hii wanasaidia nini hasa? Matendo yao si tu usaliti kwa dini yao bali pia kwa watoto wanaopaswa kuwalinda.

Usaliti wa Kutaasisi

Ufisadi wa polisi na kutoshtushwa kwa mahakama: Rushwa imeshamiri. Wabakaji hutembea huru, wakiwa na kinga ya mali, hadhi, au uhusiano wa kisiasa. Waathirika hulazimika kuthibitisha maumivu yao bila msaada wowote. Wakati huo huo, wanyanyasaji—baadhi yao wakiwa ni wanasiasa wa eneo, wasanii, na watu mashuhuri—huendelea na maisha kama kawaida. Kwa kila mtu mashuhuri anayekabiliwa na sheria, wengine kumi hubaki bila kuguswa. Haki inapaswa kuwa ya kweli, thabiti, na isiyo na upendeleo.

Ukosefu wa hatua kutoka kwa shule na makanisa: Walimu, wachungaji, na viongozi wa vijana—watu wanaoaminiwa na wazazi—wakati mwingine ndiyo wanyanyasaji au huficha maovu haya kwa kuogopa sifa. Ni lazima tuwape nafasi watu waliopimwa kwa makini kuongoza taasisi hizi. Uwajibikaji uko wapi? Watoto wanastahili taasisi zinazowalinda, si zinazowahatarisha zaidi. Tusidhani kuwa waathirika wote watapata nafasi ya kupata tiba ya kiakili kuponya majeraha ya udhalilishaji. Wengi watabeba maumivu haya hadi utu uzima, katika mahusiano, na hata katika malezi yao wenyewe.

Hitimisho: Wakati wa Kujitathmini Kitaifa Umewadia

Ni lazima tukubali ukweli wa kutisha: Kenya haifanyi vya kutosha kuwalinda watoto wake. Uhalalishaji wa ulawiti wa watoto si tu kosa la maadili—ni janga la kitaifa. Hili si suala la kuwaadhibu wanyanyasaji pekee. Ni suala la kubomoa mfumo mzima wa kimya, ushirika, na kuporomoka kwa taasisi. Wazazi, walimu, viongozi wa dini, wabunge, na kila raia lazima wachukue jukumu la kuunda jamii inayowathamini watoto kama viumbe vitakatifu na wanaostahili usalama.

Lazima tuwasikilize waathirika, tuwaamini, tuwaunge mkono, na tupigane kwa nguvu zote kuhakikisha haki inapatikana. Lazima tuwape vijana ujasiri wa kusema, na kuwashikilia watu wazima, bila kujali madaraka yao, kuwajibika kwa matendo yao. Chini ya hapo ni usaliti.

Gharama ya kutochukua hatua ni kubwa mno. Haitapimwa kwa takwimu, bali kwa maisha yaliyovunjika, ndoto zilizopotea, na jamii inayooza kutoka ndani.

Tukome kuwa kimya.